Чингис хаан бол дэлхий дахинаа монголын болоод өөрийн их нэр алдрыг дуурсгасан Богд баатар төдийгүй мянганы хүнээр өргөмжлөгдсөн суут хүмүүн билээ. Эзэн Чингис хаан алд биеийн алжаалыг умартан, амь насаа ч гаргуунд гарган тэмцсэний эцэст монголын уудам талд төр улсаа төвхнүүлэн, монгол үндэстний бүрэлдэн тогтноход шийдвэрлэх нөлөө үзүүлсэн төдийгүй дэлхийн түүхэнд урьд хожид байгаагүй агуу том эзэнт гүрнийг байгуулж чаджээ. Хожмын үеийн түүхчид түүний байгуулсан гавьяа нүглийг өөр өөрийнхөөрөө үнэлж цэгнэсээр ирсэн боловч агуу их цэргийн жанжин, улс төрч, сэцэн билигт стратегич байсан гэдэг дээр үг дуугүй санал нэгддэг юм.
Хятадын нэрт зохиолч, түүхч Жу Яо Тингийн бичсэн Чингис хаан романаар найруулсан олон ангит кино манай төв, орон нутгийн телевизүүдээр маш олон удаа гарсаар байгаа боловч үзэгчид уйдахгүй үзсээр байдаг нь уг бүтээлийн чанараас гадна, Чингис хааны суу билигтэй салшгүй холбоотой юм. Эх түүхээ мэдэхгүй хүн ойд төөрсөн сармагчин лугаа адил гэж эртний мэргэн үгэнд өгүүлдэг билээ. Социализмын үед өсөж хүмүүжсэн миний хувьд ч мөн өөрцгүй Чингис хааны тухай ойлгоц маань Орос Зөвлөлтийн тухайн үеийн үзэл сурталд тохируулан найруулж бичсэн түүх бичлэгийн хүрээгээр хязгаарлагдаж байсныг нуух юун. Харин Чингис хаан кино дэлгэцэнд гарснаар гагц би төдийгүй олон арван мянган үзэгчид их хааныхаа талаар нэлээд тоймтой ойлгоц авсанд, уг киног дахин дахин үзээд ч уйдахгүй байдгийн өөр нэгэн нууц орших болов уу.
Дэлхийн гучин нэгэн улсын хэл дээр орчуулагдан, 110 оронд нэгэн зарагдаж байгаа Чонон сүлд романыг орчуулсан тэр олон орчуулагчдын дотроос гагц надад хамгийн амаргүй сорилт тулгарсан гэж би уг номын өмнөтгөлд бичиж билээ. Учир нь монгол соёл, монгол ахуй, монгол чонын тухай бичсэн уг зохиолыг монгол орчуулагч муу орчуулах эрхгүй гэж хатуу шаардлагыг би өөртөө тавьж байсан. Тэгвэл арав шахам жил цэнхэр дэлгэцээр цөөнгүй үзсээр гол баатруудынх нь үг хэл, дүр төрх, үйл хөдлөл бүр үзэгчдийн сэтгэлд гүнээ хоногшин шингэсэн уг бүтээлийг цаасан дээр буулгахдаа киноны орчуулгаас нь дутахгүй, бүр болж өгвөл илүү орчуулах мэргэжлийн ёс суртхууны үүргээ ухамсарлах учиртай билээ. Энэ утгаараа Чингис хаан роман миний хувьд бас л адармаатай агаад амаргүй даваа байсан нь хэн бүхэнд ойлгомжтой.
Энэ дашрамыг ашиглан уншигч та бүхэнд зарим сонин хэвлэл, мэдээллийн сүлжээгээр дамжуулан орчуулагч миний бие болон сүүлийн үед орчуулан хэвлүүлсэн Чонон сүлд номын сонгомол хувилбарын эсрэг тараагдаад байгаа гүжир гүтгэлэгт зохих ёсны хариуг өгөх нь зүйтэй гэж үзлээ. Өөрөөр хэлбэл Чонон сүлд романы сонгомол болон дэлгэрэнгүй хувилбарын аль аль нь миний оюуны бүтээл гэдгийг энд албан ёсоор мэдэгдэх нь зүйтэй. Зах зээл хөгжсөн улс орнуудад нэг бүтээл дэлгэрэнгүй, хураангуй, манга, аудио гэх мэт олон хувилбартай байдаг. Тэр жишиг л монголын номын зах зээлд нэвтэрч байгаа тул та бүхэн өөрсдийн таашаал сонирхлоор дуртайгаа сонгон уншаарай. Харин сүүлд хэвлүүлсэн Чонон сүлд номын сонгомол хувилбарт багтсан “Оюунлаг эрэлхийлэл буюу чонон сүлдийн тухай яриа” гэдэг шинээр нэмэгдсэн бүлэгтээ Зян Рун зохиолч Чонон сүлд гэдэг ухагдхуун чухам юу хэлээд байгааг дэлгэрэнгүй тайлбарласнаараа онцлогтой юм.
Бидний амьдран буй хорин нэгдүгээр зууныг мэдлэгийн эрин зуун, оюуны эрин зуун, мэдээллийн эрин зуун хэмээн нэрлэдэг. Хязгааргүй уудам орон зайд, хязгааргүй их мэдлэг мэдээлэл түгж байгаа нь бидний амьдран оршиж буй энэ эрин зууны гол онцлог юм. Харин энэхүү далай мэт хязгааргүй их мэдлэгээс хамгийн хэрэгтэйгээ олж авах нь ухаант хүмүүний ёсон буй за. Түүн лүгээ нэгэн адил өмнөд их хөрш хятадын номын том зах зээлээс монгол түмнийхээ оюуны зулыг улам бадраахуйц хэрэгтэй бүтээлийг сонгон орчуулна гэдэг мөн л амаргүй атлаа хариуцлагатай хэрэг юм. Энэ чиглэлээр мөхөс бичээч би вээр цаашид ч хичээн ажиллах болно.
Доктор профессор Доржсүрэнгийн Болдбаатар
没有评论:
发表评论